درمان دندان قروچه در کودکان

علت و درمان دندان قروچه در کودکان ، یکی از پرسش های رایج والدین در مرکز دندانپزشکی کودکان است .

درصد زیادی از کودکان در سنین 5 تا 8 سال دچار دندان قروچه در خواب هستند. صدای دندان قروچه در کودکان گاهی اوقات آنقدر زیاد است که والدین را از خواب بیدار می کند و نگران فرزندشان می شوند.

علت دندان قروچه در کودکان چیست؟

دندان قروچه یا Bruxism ساییدن و فشار دادن دندان ها روی همدیگر با شدت زیاد است که صدای گوش خراشی ایجاد می کند. وقتی شخصی خواب است خودش متوجه این اتفاق نمی شود ولی اطرافیان از صدایی که تولید می شود متوجه دندان قروچه کودک می شوند.

برای دندان قروچه در کودکان 3علت وجود دارد:

• وجود انگل گوارشی در روده

بعضی کرم های انگلی در روده بزرگ می توانند علت دندان قروچه در کودک باشند. با انجام آزمایش مدفوع می توان این مورد را تشخیص داد و برای درمان اقدام نمود.

• استرس و تنش های عصبی در طی روز

رفتن به مهدکودک، جدایی از والدین ، شرایط خاص خانواده و… می تواند منجر به استرس و تنش عصبی در کودکان شود. همین موضوع یکی از علت های دندان قروچه کودکان است.بررسی شرایط زندگی و محیطی که کودک در آن به سر می برد نشان می دهد که آیا این مورد می تواند علت دندان قروچه شبانه در کودک باشد یا خیر.

• شروع به رویش دندان ها در زیر لثه

مهمترین دلیل دندان قروچه کودکان در خواب ، شروع به رویش دندان های دائمی در زیر لثه است . در سنین 5 تا 12سال دندان های شیری شروع به لق شدن و افتادن می کنند و به مرور زمان دندان های دائمی در فک پایین و بالا رویش می یابند.

فشار ناشی از رویش دندان های دائمی که از زیر لثه به دندان شیری وارد می شود که آن را لق کند باعث تنش در ناحیه عصبی – عضلانی فک و عضلات جونده می شود. هنگام خواب که کنترل روی عضلات جونده وجود ندارد، ناخودآگاه این عضلات دچار انقباض طولانی می شوند و فک ها روی هم فشرده شده و ایجاد دندان قروچه می کند. وقتی کودک را بیدار کنید چون سیستم عصبی کنترل عضلات را در دست می گیرد ، انقباض ناخواسته عضلات جونده قطع می شود و دندان قروچه متوقف می گردد.

• درمان دندان قروچه در کودکان

بهترین درمان دندان قروچه در کودکان تشخیص علت آن است. طبق توضیحاتی که در بالا داده شد،هر یک از عللی که باعث دندان قروچه می شود، درمان خاص خودش را دارد. بدین معنی که ابتدا با انجام آزمایش مدفوع وجود انگل گوارشی بررسی می شود و در صورت وجود انگل ،پزشک کودکان با تجویز داروی لازم و اقدام به درمان انگل گوارشی کرده و مجدداَ پس از چند هفته آزمایش تکرار می شود که از درمان کامل اطمینان حاصل شود .

چنانچه وجود انگل منفی بود، مرحله دوم بررسی اوضاع عاطفی و روانی کودک در طی چند هفته تا چند ماه قبل از شروع دندان قروچه است. اگر عواملی پیدا شد که ممکن است تشویش و اضطراب در کودک ایجاد کند یا باعث نگرانی و چالش کودک با محیط یا اطرافیان گردد ، باید کنترل و مدیریت شود .هرچه آرامش روانی و ثبات محیط زندگی و ارتباط عاطفی کودک با والدین بدون حاشیه و در وضعیت طبیعی باشد، احتمال ایجاد دندان قروچه در خواب هم کاهش پیدا می کند.

اما سومین علت دندان قروچه کودکان مربوط به رویش دندان ها ی دائمی و فشار آن ها به فک و عضلات جونده است . این عامل دندان قروچه قابل کنترل نیست و نیاز به درمان دندان قروچه که به این دلیل ایجاد شده است هم وجود ندارد. یعنی یک مرحله طبیعی از رشد دندان های دائمی تلقی می شود ،بدون اینکه نیاز به درمان خاصی داشته باشد.

توجه شود که تجویز دارو یا ساخت محافظ فک (   Biteguard  یا Nightguard)  برای درمان دندان قروچه در کودکان توصیه نمی شود. تجویز دارو فقط در موارد تنش های شدید عصبی و عاطفی که منجر به دندان قروچه می شود ، آن هم برای مدت محدودی مجاز است.

عوارض دندان قروچه در کودکان:

دندان قروچه در کودکان عارضه مشخصی ندارد. معمولاَ والدین نگران شکستن یا ساییده شدن دندان های کودک بر اثر دندان قروچه در خواب هستند اما باید گفت، دندان های شیری متناسب با قدرت عضلات جونده کودک استحکام کافی دارند بر اثر دندان قروچه های شبانه شکسته نمی شوند.

سایش دندان های شیری بر اثر دندان قروچه هم خیلی ناچیز است و تاثیری در جویدن یا ظاهر کودک ندارد. بنابراین می توان مبحث علت دندان قروچه در کودکان و درمان آن را به این صورت جمع بندی کرد که :

ابتدا علت دندان قروچه کودک را پیدا کنید سپس طبق موارد گفته شده اگر انگل گوارشی یا اضطراب عامل دندان قروچه بود، برای درمان درمان و برطرف کردن علت اقدام کنید . اگر این موارد نبود و کودک در سنین 5 تا 8 سال قرار داشت، دندان قروچه طبیعی است و درمانی نیاز ندارد.