فلوراید تراپی چیست؟
فلورایدتراپی روشی است برای مقاوم تر کردن مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی .در این روش پس از تمیز کردن و خشک کردن سطوح دندان، فلوراید غلیظ به شکل ژل، فوم یا لاک (وارنیش) به تمام دندانها مالیده می شود.سپس تا نیم ساعت ، از شستشوی دهان یا هرگونه نوشیدنی یا خوراکی باید خودداری نمود.
فلور عنصر موجود در طبیعت است که ترکیب آن با سدیم یا قلع با نام فلوراید شناخته می شود که در روش فلورایدتراپی دندان با نفوذ دادن آن به داخل مینای دندان ساختمان آن را تقویت می کند. این ماده به پیشگیری از پوسیدگی کمک می کند. متخصصین می گویند که بهترین راه پیشگیری از پوسیدگی استفاده از منابع فلورایدی همراه با مسواک و نخ دندان است.
فلوراید بصورت طبیعی در منابع آبی در مقادیر کم یافت می شود. برخی غذاها مثل گوشت، ماهی، تخم مرغ و چای حاوی فلوراید هستند. این ماده در برخی مناطق به آب افزوده می شود. بسیاری از خمیردندان ها و دهانشویه ها حاوی فلوراید هستند.
فلوراید در چه مواردی کاربرد دارد؟
- فلوراید مینای دندان را تقویت می کند.
- فلوراید همچنین به توقف تولید اسید توسط باکتری ها کمک می کند.
انواع روش های فلورایدتراپی
فلوراید می تواند دندان را به 2 روش ، از بیرون یا دورن تقویت کند:
۱-موضعی یا بیرونی
۲-سیستمیک یا درونی
مینای دندان، فلوراید روی سطح بیرونی را به چند روش جذب می کند:
- وقتی درمان فلوراید تراپی را در مطب دندانپزشک انجام میدهید.
- وقتی با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک می زنید یا دهانشویه‌ی فلورایدی مصرف می کنید.
فلورایدهایی که ازطریق ایجاد تماس با سطح بیرونی دندان جذب می شوند، فلورایدهای موضعی نامیده می شوند. فلوراید همچنین دندان در حال رویش را از داخل تقویت می کند. فلوراید بلعیده شده وارد جریان خون می شود و با رشد یافتن دندان دائمی، بخشی از آن می شود که فلوراید سیستمیک نامیده می شود و دندان محکمتر می شود، لذا تخریب مینا توسط اسیدها سخت تر می شود.
مقادیر کمی فلوراید در غذا و آب آشامیدنی منابع فلوراید سیستمیک هستند.
فلوراید تراپی در مطب معمولاً به کودکان از ۳ تا ۱۲ سالگی ارائه می شوند. باتوجه به اینکه دندان ها درحال رشد هستند کودکی که سابقه ی پوسیدگی دارد یا در خطر پوسیدگی است، باید فلوراید اضافی (بیشتری) را مصرف کند. بسیاری از بچه ها درمان های فلورایدی را هر 6 ماه کسب می کنند. این درمان ها محافظت اضافی درمقابل پوسیدگی ها ایجاد میکنند، حتی اگر کودکان پیش ازاین آب حاوی فلوراید نوشیده باشند.
دهانشویه های حاوی فلوراید به کودکان دارای سابقه ی پوسیدگی یا ریسک بالای خرابی دندان کمک می کند. این دهانشویه ها به کودکان بالای 6 سال توصیه میشود. این قبیل دهانشویه ها را حتما با مشورت دندانپزشک استفاده نمایید.ژل ها و دهانشویه های فلورایدی تجویزشده که سطح بالاتر فلوراید را تامین می کنند، همچنین دردسترس هستند.
مکمل های خوراکی حاوی فلوراید بطورکلی به کودکان 6 ماه تا12 سالی داده می شوند که سطوح پایین فلوراید در آب نوشیدنی دارند و در معرض ریسک بالای پوسیدگی و خرابی دندان هستند. این مکمل ها درقالب مایعات یا قطره برای کودکان کم سن و سال تر و بصورت قرص برای بچه های بزرگتر دردسترس هستند. پزشک متخصص اطفال یا دندانپزشک هر دو می توانند این مکمل ها را تجویز کنند.
درمان های فلورایدی به پیشگیری از پوسیدگی در بچه ها (و بزرگسالان با ریسک بالای پوسیدگی)کمک می کنند. هرکسی که در ریسک پوسیدگی دندان باشد، کاندیدای خوب برای درمان های فلورایدی موضعی محسوب می شود. فلوراید مستقیماً در دندان استفاده می شود.سایر روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان را اینجا بخوانید
عواملی که ریسک پوسیدگی دندان را افزایش می دهد، عبارتنداز:
- ساختار ضعیف دندان
- میزان بالای باکتری پوسیدگی زا ی استرپتوکوک موتانس در دهان
- خشکی دهان و بعضی بیماری های عمومی
- شیمی درمانی و پرتو درمانی
- سابقه ی پوسیدگی زیاد
- معاینه های بسیار کم
- عادات مسواک نزدن
- عادات غذایی بد ، بالاخص مصرف مکرر اسنک ها و مواد شیرین
بسیاری از داروهای رایج سبب خشک شدن دهان می شوند. نمونه ها عبارتنداز آنتی هیستامین ها و داروهای فشارخون بالا، اضطراب و افسردگی. بدون بزاق کافی، پوسیدگی دندان سریعاً بدتر میشود. مسلما این اقدامات بهتر از ترمیم پوسیدگی دندان است.
شرایط استفاده و انجام فلورایدتراپی :
قبل از انجام فلوراید تراپی در مطب، دندان باید تمیزشود. دندانپزشک باید قبل از فلوراید تراپی با انجام برساژ نسبت به حذف پلاک‌های دندانی و جرم دندانها اقدام کند. اگر از ژل یا دهانشویه ی حاوی فلوراید در خانه استفاده می کنید، ابتدا دندان را کاملاً مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. استفاده از محصولات حاوی فلوراید در شب و قبل از خوابیدن بسیار خوب است. وقتی در خواب هستید، احتمال شسته شدن فلوراید کمتر است.
فلوراید تراپی چگونه انجام می شود :
فلوراید تراپی که در مطب انجام میشود، فلوراید بیشتری نسبت به خمیردندان یا دهانشویه های فلورایدی بدون نسخه دارند. فلوراید های درمانی و کلینیکی ازنظر شیمیایی با آنچه در داروخانه ها به فروش می رسند متفاوت هستند و علاوه بر غلظت بسیار بالا تر فلوراید , بمدت طولانی‌تری روی دندان می مانند.
فلوراید بصورت ژل، فوم یا وارنیش (لاک)در جلسه ی درمان استفاده می شود. فوم یا ژل حاوی فلوراید بمدت 1 تا 4 دقیقه با کمک یک تری(پلاک‌های شفاف) استفاده می شوند که شبیه محفاظ دهانی بنظرمی رسد. وارنیش فلوراید مانند لاک چسبنده است و برای تقویت دندان مستقیماً روی بخش هایی از دندان زده می شود که احتمال ایجاد پوسیدگی بالاست. مزیت وارنیش به ژل یا فوم چسبندگی آن و باقی ماندن روی دندان به مدت طولانی تر است. وارنیش همچنین حاوی غلظت بسیار بالای فلوراید است. فلوراید موضعی طعم های مختلفی دارد، اما نباید هرگز بلعیده شود.
در مرکز دندانپزشکی کودکان کسری از وارنیش فلوراید آمریکایی Centrix استفاده می شود.
همه باید از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنند. مراقب کودکان باشید. احتمال بلعیدن خمیردندان در آنها بالاست. فقط به اندازه ی یک نخود از خمیردندان روی مسواک آنها قراردهید. آنها را به تف کردن خمیردندان درصورت امکان تشویق کنید. از بکار ربردن خمیردندان های طعم دار که امکان بلعیدن را بالا می برند، پرهیز کنید.
مراقبت های پس از درمان فلورایدتراپی:
بمدت حداقل 30 دقیقه پس از فلورایدتراپی نخورید، نیاشامید یا سیگار نکشید. این کار به افزایش تماس فلوراید با دندان کمک می کند.تا 24 ساعت از جویدن آدامس و چیزهای سفت و خشک مانند نان سوخاری و آبنبات خودداری نمایید برای اطلاعات بیشتر در مورد فلورایدتراپی روند زیر را طی کنید.
- معمولا زمان فلوراید تراپی 10 دقیقه است بعد از آن از کودک بخواهید آب دهان خود را کاملا خارج کند ولی با آب شستشو ندهد.
- تا نیم ساعت باید از خوردن و نوشیدن خودداری شود.
- در صورت ضرورت می تواند نیم ساعت بعد از درمان آب نوشید.
- در وعده های غذایی پس از فلوراید تراپی از غذاهای نرم استفاده شود.
- تا پایان روز آدامس و آب نبات و چیزهای سفت جویده نشود.
- پس از فلوراید تراپی هر 6 ماه یکبار توسط دندانپزشک ویزیت شوید تا در صورت نیاز، درمان دوباره تکرار شود.
عوارض احتمالی فلورایدتراپی :
فلوراید درصورت مصرف صحیح ایمن و موثر است. این درحالی است که خوردن آن در دوزهای بالا خطرناک است. همه ی والدین باید به مصرف فراورده های حاوی فلوراید ازجمله خمیردندان در خانه نظارت داشته باشند.
بلعیدن مقادیر بسیار بالای فلوراید توسط بچه ها سبب حالت تهوع می شود. همچنین مقادیر بالا در مدت زمان طولانی می توانند سبب تشکیل لکه روی مینای دندان درحال رشد شوند. لکه ها وقتی قابل رویت خواهند بود که دندان ها اصطلاحاً برسند (جوانه بزنند). در مورد این نگرانی ها با دندانپزشک کودکان صحبت کنید. وی بهترین محصولات حاوی فلوراید را برای کودک شما توصیه می کند.
