دندان درآوردن نوزادان

درد دندان درآوردن نوزاد و روشهای کاهش درد

نوزاد هنگام درد دندان درآوردن دستش را داخل دهانش می کند و آب دهان از گوشه و کنار لبش بیرون می ریزد و پدر و مادر می گویند دارد دندان درمی آورد. تب می کند و در تب می سوزد، اما باز هم پدر و مادر می گویند طبیعی است، چون دارد دندان درمی آورد. چند روزی هم اسهال می شود، یا لب به هیچ غذایی نمی زند و این بار هم به اشتباه می گویند مشکلش به رشد دندان ها مربوط است. البته کم نیستند کسانی که فکر می کنند دلیل این مشکلات، رشد دندانی است که دارد از لثه بیرون می زند،

اما متخصصان می گویند نه تب شدید به دندان درآوردن ارتباط دارد و نه اسهال. آنها عقیده دارند رویش دندان ها اتفاقی طبیعی است که بدون بروز مشکلات حاد و شدید پیش می آید.

 

نکات مفید در مورد دندان دراوردن کودکان

دندان درآوردن یک پدیده فیزیولوژیک است که با پدیده های فیزیولوژیک دیگری مانند افزایش بزاق دهان کودک همراه خواهد بود.

• ممکن است مدفوع کودک هنگام رشد دندان ها کمی شل تر از حالت طبیعی شود که این وضع گذرا و بسیار خفیف است.
• همچنین خارشی که کودک در ناحیه لثه ها احساس می کند نیز می تواند موجب بی قراری اش شود، اما بچه در این شرایط هم کاملا سالم و خوشحال است و افزایش وزن مناسبی دارد. دندان درآوردن هیچ مشکل خاصی ایجاد نمی کند و جای نگرانی ندارد.
• نباید به اشتباه تصور کنید دندان درآوردن باعث تب کودکان می شود، زیرا رشد دندان ها هیچ وقت با تب بالا همراه نخواهد بود. بنابراین زمانی که کودک تب می کند، حتما باید به پزشک مراجعه کرده و دلیل دیگری را به غیر از دندان درآوردن برای این مشکل پیدا کنید.
• اسهال شدید یا یبوست هم ارتباطی به دندان درآوردن ندارد و به طور معمول این دو اتفاق نباید با یکدیگر همراه شود. البته گاهی کودکان برای کاهش احساس خارش و ناراحتی که هنگام رشد دندان دارند، ممکن است هر چیزی را داخل دهانشان ببرند و همین موضوع می تواند عاملی باشد برای بروز اسهال؛ ولی خود رویش دندان ها باعث اسهال شدید نمی شود

درد است یا خارش؟

اگر دقت کرده باشید، وقتی بچه ها در حال دندان درآوردن هستند، هر جسمی را داخل دهانشان می کنند و آن را گاز می گیرند و به همین دلیل هم پدر و مادرها فکر می کنند دندان درآوردن با درد شدیدی همراه است که کودک برای کاهش درد چنین کاری را انجام می دهد. بعضی ها هم به دنبال تاول های دردناکی روی لثه کودک هستند و منتظر خونریزی می مانند.

با این حال، دکتر صادقیان متخصص دندان کودکان می گوید: رویش دندان ها اتفاق دردناکی نیست، ولی باعث خارش شده و ممکن است حس ناخوشایندی برای کودک ایجاد کند که موجب ناراحتی اش شود.

آرام تر کردن بی قراری دندان درآوردن برای کودک

برای آرام تر کردن این بی قراری و ناراحتی کودکان باید

• با نظر پزشک از داروهایی که برای این منظور تهیه شده، استفاده کنید.
• علاوه بر این، اجسام ژله مانند سفت مثل اسباب بازی های تمیز ژله ای نیز می تواند به کاهش علائم آزاردهنده ناشی از رویش دندان ها کمک کند.

زمان رویش اولین دندان های کودک

رویش اولین دندان ها معمولا در سنین چهار تا شش ماهگی اتفاق می افتد. در این زمان معمولا سطوح ایمنی که از مادر به شیرخوار رسیده کاهش می یابد و کودک کم کم خودش باید عناصر ایمنی را بسازد. بنابراین کاهش عناصر ایمنی منتقل شده از مادر به کودک می تواند دلیلی برای تب یا بروز عفونت باشد که این فقط یک همراهی با دندان درآوردن است و رویش دندان به تنهایی باعث چنین اتفاقی نمی شود.

توصیه های پزشکی

1.  در کودکانی که مشکل یا بیماری خاصی ندارند، معمولا در محل رویش دندان ها خونریزی اتفاق نمی افتد.

2. به والدین توصیه می کنیم زمانی که کودک دچار مشکلی مانند تب یا اسهال شدید می شود، حتما به پزشک مراجعه کنند و این مشکلات را به حساب دندان درآوردن نگذارند.

3. روش های قدیمی چقدر موثر است؟

• بعضی ها گردنبندهای خاصی برای کاهش درد دندان درآوردن دارند و می گویند اگر آن گردنبند را به گردن کودک بیندازید، هیچ مشکلی نخواهد داشت. باورش کمی سخت است، اما هستند کسانی که از این روش ها هم کمک می گیرند. در حالی که دکتر صادقیان می گوید چنین روش هایی هیچ پایه و اساس علمی ندارد و نمی تواند صحیح باشد.
• گروه دیگری هم هستند که به روش های دیگری روی می آورند؛ مثلا یک تکه گوشت کباب شده یا برشی از لیمو ترش را به کودک می دهند تا به لثه اش بکشد و آرام تر شود که این روش هم به گفته دکتر صادقیان صحیح نیست، زیرا ممکن است کودک این مواد غذایی را ببلعد یا خوراکی ها آلوده شود و کودک ماده آلوده را به لثه اش بکشد.

بر همین اساس، وی توصیه می کند از ژل های نیمه متراکمی که با همین هدف ساخته شده استفاده کنید تا این خطرات هم برای کودک پیش نیاید. این دندان ها را به حال خود نگذارید با خودتان نگویید دندان شیری برای خراب شدن است، باید خراب شود، بیفتد و جای آن دندان اصلی دربیاید. این دندان ها هم ممکن است بپوسد، خراب شود و در نتیجه مشکلات بیشتر و بزرگ تری برای کودک به وجود می آورد. پس آنها را به حال خودشان رها نکنید و به فکر رعایت بهداشت دندان های شیری هم باشید. متخصصان توصیه می کنند زمانی که دندان های کودک در حال رویش است، با استفاده از دستمالی تمیز و مرطوب لثه اش را پاک کنید و زمانی که دندان از لثه بیرون می آید هم از یک مسواک نرم و مرطوب که مخصوص کودک است، کمک بگیرید. البته یادتان باشد در این سنین نیازی به استفاده از خمیردندان هم نیست. ۴ راه کاهش درد دندان درآوردن لثه های کوچک و نرم کودک تحمل درد زیاد دندان درآوردن را ندارد و به همین دلیل، این فرشته های کوچک همیشه با بی قراری و گریه و مریض شدن این دوران را سپری می کنند. برای اینکه بتوانید تا حدی این دردها را از وجود فرزند دلبند خود دور کنید، بد نیست راهکارهای زیر را نیز امتحان کنید. ۱- پارچه حوله ای نم دار پارچه حوله ای خیس و سرد یکی ار روش های خوب برای تسکین درد درآوردن دندان است. این پارچه را روی لثه های کودک قرار دهید تا بجود. حتی می توانید یک تکه یخ هم میان پارچه بگذارید و محکم ببندید تا خدای نکرده در گلوی کودک نپرد و سپس پارچه را در دهان کودک بگذارید تا بجود. برای این منظور می توانید پارچه را در چای بابونه خیس کنید و در یخچال قرار دهید تا سرد و خنک بماند. یا حلقه های پلاستیکی که برای دندان درآوردن کودکان است را نیز در یخچال قرار دهید تا سرد شود. سپس به کودک بدهید تا بجود. ۲- دندونی برای کودکانی که از درد لثه رنج می برند، می توانید دندونی های لرزان خریداری کنید. انواعی از دندونی وجود دارند که با گاز گرفتن کودک، شروع به لرزش می کنند و این مساله بسیار برای کودک خوشایند و دوست داشتنی است. برای اینکه باعث تسکین دردش هم بشود، آن را در یخچال قرار دهید تا سرد شود.

 

از کمپرس سرد استفاده کنید

کمپرس سرد فقط برای رگ‌ به رگ شدن پا و کاهش تورم و درد مناسب نیست، بلکه می‌توان از آن برای کاهش دردهای دهان و دندان نیز استفاده کرد. یک تکه پارچه تمیز و خیس را داخل یک کیسه نایلونی بگذارید و به مدت یک ساعت داخل فریزر قرار دهید. برای نرم‌تر شدن آن می‌توانید پارچه را در ظرف حاوی چای بابونه غوطه‌ور کنید. چای بابونه هم به آرام شدن کودک کمک می‌کند و هم باعث می‌شود تا راحت‌تر بخوابد. وقتی که پارچه را از داخل کیسه درآوردید، کودک‌تان از جویدن آن و فشار دادنش در بین لثه‌ها لذت می‌برد، چرا که پارچه را به اطراف لثه‌هایش ماساژ می‌دهد و سردی آن باعث کرختی لثه و کاهش احساس درد می‌شود.
استفاده از دندان‌گیر
می‌‌توانید یک دندان‌گیر یا پستانک را نیز در یخچال بگذارید تا کاملاً خنک شود؛ اما دندان گیر را اصلا در فریزر نگذارید، چرا که به شدت سفت و سخت می‌شود و می‌تواند به دهان کودک آسیب برساند. اگر کودک‌تان شروع به خوردن مواد غذایی جامد نموده است، می‌‌توانید برخی میوه‌های فریز شده را به اشکال مختلف و متنوع درآورید و به دست کودک خود بدهید. مثلا یک تکه بزرگ هویج فریز شده انتخاب خوبی است، زیرا کودکتان هم می‌‌تواند به راحتی آن را در دست بگیرد و هم سردی هویج به کاهش درد لثه‌هایش کمک می‌کند.

دندان گیر کودک فشار

کودکان خردسال و نوزادان به هنگام دندان در آوردن دوست دارند چیزی را روی لثه‌های‌شان فشار دهند. این کار باعث می‌شود ذهن‌شان مشغول احساس درد دندان درآوردن نشود. اگر کودک کوچک شما هیچ چیز سرد و خنکی را قبول نمی‌‌کند تا روی لثه‌اش بکشد، یک دندان‌گیر معمولی به او بدهید تا آن را بر روی لثه‌اش بکشد. دندان‌گیرها معمولا حالت موجی دارند. بهتر است یا این دندان‌گیرها را امتحان کنید یا آنکه دستان خود را بشویید و با انگشت تمیز روی لثه او بکشید. احساس فشار روی لثه‌اش به او حس خوشایندی می‌دهد و از صدایی که با کشیدن انگشت روی لثه‌اش به وجود می‌آید لذت می‌برد.
اغلب والدین سعی می‌کنند در اینگونه مواقع از داروهای بی‌حس کننده (ژل‌ بی‌حسی یا کرم بی‌حسی) استفاده کنند تا درد دندان درآوردن تقلیل یابد. هنگام خرید این داروها دقت کنید انواع بدون بنزوکائین را تهیه نمایید، زیرا وجود بنزوکائین در این محصولات بی‌حس کننده می‌تواند برای کودک خطرناک باشد. بنزوکائین باعث ایجاد شرایطی می‌شود که در آن میزان اکسیژن خون به شدت کاهش می‌یابد. بنزوکائین را نباید به هیچ‌وجه برای کودکان زیر دو سال استفاده کرد. یک خطر دیگر در مورد مصرف این نوع داروها این است که شما نمی‌توانید دارو را درست در محل مورد نظر بمالید و حتماً به سایر بخش‌ها نیز مالیده می‌شود. حتی نوزاد بخشی از آن را قورت می‌دهد (از طریق بزاق دهان) و از این راه گلوی او بی‌حس می‌شود و سخت‌تر می‌تواند شیر بنوشد، آب دهانش را قورت بدهد و حتی غذا بخورد.

مسکن‌ها

اگر هیچ یک از این موارد در مورد کودک شما کارساز نبود، نیاز به یک کاهش دهنده درد (مسکن) دارید. معمولاً پزشکان مصرف داروهایی مثل استامینوفن را توصیه می‌کنند، اما دقت داشته باشید که هیچ‌گاه به شیرخواران زیر سه ماه بدون تجویز پزشک هیچ دارویی ندهید. در مورد نوزادان شش ماهه، می‌توانید با نظر پزشک مسکن‌ دیگری استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که این داروها می‌‌توانند معده را تحریک کنند و مشکلاتی را به وجود آورد؛ مثل بالا آوردن غذا و شیری که نوزاد خورده است. آسپرین یکی دیگر از مسکن‌هاست، اما نباید کودکان، نوجوانان و جوانان زیر 19 سال به طور سرخود از آن استفاده کنند. آسپیرین را به کودک خود ندهید و آن را روی لثه‌اش نمالید، چرا که ممکن است باعث بروز یک بیماری خطرناک (سندرم ری) شود و زندگی‌اش را تهدید کند.

درمان‌های دارویی

برخی روش‌های درمانی خانگی تاثیر زیادی درکاهش التهاب و درد ناشی از دندان درآوردن در کودکان می‌شوند، اما بیشتر متخصصان معتقدند این روش‌های درمانی علاوه بر تمام مزایایی که دارند، گاهی اوقات خطراتی نیز خواهند داشت. این داروها باید در بسته‌بندی‌های سالم و مطمئن نگهداری شوند و کاملاً سالم و بی‌خطر باشند. قبل از آنکه مصرف دارو را شروع کنید، موضوع را با پزشک در میان بگذارید.

علائم و نشانه‌های دندان درآوردن

نوزادان و کودکان با علائم متفاوتی دندان درمی‌آورند. میزان درد دندان درآوردن نیز در آنها متفاوت است. این علائم چند روز ادامه دارند. برخی کودکان خوش‌شانس هستند که به هنگام دندان درآوردن رنج و عذاب زیادی متحمل نمی‌شوند. یک‌سوم از کودکان آب دهان‌شان سرازیر می‌شود، یک‌سوم دیگر از کودکان کج‌خلق و تندمزاج می‌شوند و یک‌سوم مابقی نیز دچار مشکلات مربوط به خواب می‌شوند.
برای آنکه کودک‌تان به راحتی دندان درآورد و دچار درد و ناراحتی نشود، بهتر است روش‌های زیر را امتحان کنید:
بیرون زدن نوک دندان از زیر لثه
تورم لثه
تلاش کودک برای جویدن و مکیدن هر چیزی که در دست دارد
سرازیر شدن آب دهان
کج‌خلقی
مالیدن صورت
مشکلات مربوط به خواب (بدخوابی)
امتناع از غذا خوردن
مالیدن گوش‌ها
اگر متوجه چند نشانه از نشان‌های فوق در کودک‌تان شدید، احتمالاً به زودی متوجه دندان درآوردن او نیز خواهید شد. اگر کودک‌تان طی این روزها دچار اسهال، تب و آبریزش بینی شده است، آن را نشانه خاص دندان درآوردن قلمداد نکنید؛‌ به‌خصوص اگر این موارد بیشتر از 24 ساعت ادامه یابد؛ ‌چرا که دندان درآوردن باعث اسهال و تب نمی‌شود. با این وجود اغلب والدین می‌گویند که دندان درآوردن کودک‌شان به صورت مستقیم با این نشانه همراه بوده است؛ ولی هنوز هیچ‌گونه دلیل علمی این ادعا را اثبات نکرده است. در صورت بروز این علائم، کودک خود را نزد پزشک ببرید.

چه زمانی دیر دندان درآوردن باید باعث نگرانی والدین شود؟

معمولاً نخستین دندان سفید و شیری کودک در 10-4 ماهگی بیرون می‌زند، اما اگر کمی هم دیرتر شد، جای هیچ‌گونه نگرانی نیست. اگر دندان‌های کودک‌تان بسیار کند و دیر به دیر ظاهر می‌شوند، اما رشد استخوانی، پوستی و موهای او کاملا طبیعی است، باز هم جای نگرانی نیست. اگر کودک‌تان تولد یکسالگی‌اش را پشت سر گذاشته اما هنوز دندانی درنیاورده است، او را نزد پزشک ببرید. حتی گاهی اوقات دندان‌های دائمی کودکان 9-8 ساله نیز می‌افتد. در چنین مواقعی بهترین کار این است که به یک متخصص دندانپزشک و یا یک اُرتودنتیست مراجعه کنید. دیر دندان درآوردن در کودکانی که سیر طبیعی رشد خود را سپری می‌کنند، نشانه خطر نیست. در ضمن دندان‌هایی که دیرتر درمی‌آیند، دیرتر پوسیده و خراب می‌شوند. بهترین کار مراجعه دندانپزشک از زمان رویش اولین دندان شیری یا یکسالگی است.