لکوپلاکیا چیست؟
شاید تاحالا با لکه‌های سفید یا خاکستری رنگی روی لثه‌هات یا داخل دهنت مواجه شده باشی و بهشون توجه نکرده باشی، اما بهتره بدونی که این لکه‌ها ممکنه نشونه‌ای از یه بیماری به نام “لکوپلاکیا” باشن. حالا لکوپلاکیا چیست؟ بریم باهم دقیق‌تر بررسی کنیم.
یک نوع ضایعه دهانی است که بخش هایی از دهان مانند: لثه ها، داخل گونه، پایین دهان و روی زبان را درگیر خود می کند . این نوع بیماری به این صورت است که در دهان لکه های سفید رنگی ایجاد می شوند که ضخیم نیز هستند و نمی توان آن ها را از بین برد. اکثر این لکه ها خوش خیم و بی ضرر هستند و ممکن است به خودی خود از بین بروند.ولی بی‌خیال شدن نسبت بهشون اشتباهه، چون این لکه‌ها می‌تونن به مرور زمان تغییر کنن و حتی ممکنه به چیزی جدی‌تر مثل سرطان تبدیل بشن.در نتیجه اگر شاهد چنین لکه هایی در دهان خود بودید حتما به پزشک مراجعه کنید .
وضعیتی است که باعث می شود پچ های ضخیم و پلاک مانند سفید رنگی روی زبان، لثه ها و مخاط دهان رشد کنند. مواد و عادات محرک مخاط دهان مانند استفاده از دخانیات می توانند باعث ایجاد لکوپلاکیا شوند. بیشتر پچ های سفیدرنگی که در دهان ظاهر می شوند دردناک نیستند و خودبخود از بین می روند، اما اگر لکوپلاکیا باشند می توانند پیش درآمد سرطان دهان باشند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) لکوپلاکیا را بعنوان ضایعات سفید دهانی تعریف کرده است که شدت خطر آنها زیر سوال است و به هیچ بیماری غیر جدی دیگری مرتبط نیستند. این لکه ها در هر سنی ممکن است نمایان شوند ولی در سنسن بالای 60 سال شایع تر است. علت این بیماری را می توان سیگار کشیدن و تحریک مزمن ناشی از تنباکو دانست . لکوپلاکیا یک اصطلاح بالینی است که شامل تعداد زیادی از ضایعات سفید دهانی می شود. برای تشخیص قطعی پباید بیوپسی و تست انجام داد.
آیا لکوپلاکیا خطرناکه؟
خب، لکوپلاکیا همیشه خطرناک نیست، اما میتونه به مرور زمان به شرایط بدتری منجر بشه. در بعضی موارد، این لکه‌ها به سمت تغییرات سرطانی پیش میرن. برای همین، بهتره اگه متوجه شدی که همچین لکه‌ای توی دهنت داری، حتماً به دندون‌پزشک یا پزشک مراجعه کنی تا اونو بررسی کنه.
لکوپلاکیا دهان
- هموژن
- ندولار (speck led )
- زگیلی شکل (verrucos)
لکوپلاکیا مویی چیست ؟
افرادی که به ایدز HIV مبتلا هستند بیشتر دچار این بیماری می شوند .این بیماری ناشی از عفونت و ویروس اپتیشن بار است که باعث می شود فرد مبتلا شونده سیستم ایمنی بدنش تضعیف گردد. اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف باشد نمی توانید مانع از بروز آن شوید . اما تشخیص زود هنگام آن می تواند به درمان کمک کند .
مشخصه این بیماری ضایعات سفید با ظاهر مویی می باشد که در قسمت های جانبی زبان ظاهر می شوند .
رعایت بهداشت دهان از اهمیت بالایی برخوردار است ، زیرا یکی از مهمترین علت های بوجود آمدن آن در دهان رعایت نکردن بهداشت دهان می باشد .دلیل اهمیت بهداشت دهان علاوه بر اینکه خطر بیماری لکوپلاکیا مویی را کاهش دهد برای سلامت دندان ها نیز حائز اهمیت است و رعایت نکردن بهداشت دهان باعث می شود در سن بزرگسالی مشکلاتی همچون پرکردن دندان ، ایمپلنت دندان و عصب کشی را داشته باشید .
پیوره چیست ؟
به بیماری که بافت های نگهدارنده دندان را درگیر می کند پریودنتیت (پیوره ) می گویند. که یکی از دلایل از دست دادن دندان است. پیوره یک مشکل عفونی است که مربوط به بافت های ناحیه دهان می باشد و در لثه ها و قسمت هایی که نسوج نگه دارنده دندان هستند دیده می شود . شیوع آن بیشتر از بیماری های لثه است و با بالا رفتن سن بیشتر می شود .
وقتی پلاک در قسمت خطوط لثه جمع شود ، باعث می شود لثه تحریک و حساس شود که گاهی اوقات دچار خونریزی نیز می شود که به این حالت ژنژیویت ( التهاب لثه ) می گویند. دندان ها ممکن است هیچگونه مشکلی نداشته باشند و کاملاَ سالم باشند ولی در اثر بیماری بافت های نگهدارنده هم لق می شوند هم عفونت ناشی از آن ها به سایر دندان ها و قسمت های دیگر اعضای بدنآسیب می رساند .
علائم بیماری لکوپلاکیا :
لکوپلاکیا اغلب هیچ نشونه‌ای جز ظاهر لکه‌های سفید نداره و معمولاً درد یا سوزش ایجاد نمی‌کنه. ممکنه خودت هم متوجه نشی و به صورت اتفاقی، وقتی به آینه نگاه می‌کنی یا در یه ویزیت دندانپزشکی عادی، کشفش کنی. اما اگر این لکه‌ها بزرگتر بشن، ضخیم‌تر بشن، یا ترک بردارن، باید سریع به پزشک مراجعه کنی.
- لکه های سفید یا خاکستری رنگ در دهان که نمی توان آن ها را از بین برد
- لکه هایی دارای بافت نامنظم
- ضخیم شدن بافت اطراف دهان
- لکه هایی برجسته و قرمز رنگ
- زخم هایی که درمان آن ها بیش از 2 هفته طول می کشد
- دشواری در خوردن غذا و بلعیدن
- شنیدن صدایی در هنگام خوردن و درد گوش
شایع ترین محل این پچ ها عبارتند از:
- سطوح داخلی گونه ها
- لثه
- ته دهان در ناحیه زیر زبان
- زبان
گاهی نیز لکه های سفید لکوپلاکیا دهان را می توان در سایر نواحی بدن غیر از دهان دید که شایعترین محل آن ناحیه ژنیتال است.
بیماری لکوپلاکیا چگونه قابل تشخیص و درمان است ؟
پزشک با چک کردن سابقه بیمار و یک معاینه فیزیکی لکوپلاکیا را تشخیص می دهد و بعد از آن با استفاده از بیوپسی احتمال وجود سرطان را رد می کند .
انواع بیوپسی :
- بیوپسی به وسیله برس دهان : برس دهان را روی بافت داخل دهان چرخانده تا نمونه ای از سلول های لکه های ایجاد شده در دهان برای معاینه برداشته می شود .
- بیوپسی به وسیله برش : تکه ای از لکه های ایجاد شده بافت دهان را برداشته و به معاینه می پردازند (پزشک گوش ، حلق و بینی بر این موضوع نظارت دارد .
درمان بیماری لکوپلاکیا
روش درمان لکوپلاکیا بسته به نوع و شدت اون متفاوته. در بعضی موارد ممکنه پزشک فقط توصیه کنه که وضعیتت رو تحت نظر داشته باشی و هر چند ماه یه بار ویزیت بشی. اما اگه لکه‌ها بزرگ و پرخطر باشن، ممکنه لازم باشه پزشکت از روش‌های جراحی برای برداشتنشون استفاده کنه. همچنین ترک سیگار و الکل میتونه به بهبود وضعیتت کمک کنه.
- جراحی اصلی ترین نحوه درمان این بیماری است .
- جراحی با لیزر CO2 می تواند جایگزین جراحی اصلی شود .
- کرایوتراپی یا الکتروسرجی هم نوعی درمان است اما نتایج محدود دارد .
عوارض بیماری لکوپلاکیا
این بیماری آسیبی به بافت دهان نمی زند اما احتمال بروز سرطان دهان را افزایش می دهد . سرطان دهان معمولاَ از نزدیک شدن لکه های لکوپلاکیا به یکدیگر شکل می گیرند که ممکن است بعد از درمان هم احتمال بروز سرطان وجود داشته باشد .
همیشه احتمال بروز سرطان وجود ندارد، حتی می تواند نشان از HIV نیز باشد .
علل ایجاد لکوپلاکیا
عوامل آزارنده مزمن، اصلی ترین نقش را در ایجاد لکوپلاکیا بازی می کنند. آسیب های مکرر به بافت های دهان باعث می شود تا لایه ای ضخیم بنام کراتین در ناحیه تشکیل شود. کراتین نوعی پروتئین است که برای حفظ سلامتی لایه بیرونی پوست ضروری است و سلول های لایه های درونی را از استرس و آسیب دور نگه می دارد. در ضمن کراتین کلید اصلی ترمیم زخم نیز هست.
مثل خیلی دیگر از بیماری ها، برای لکوپلاکیا نیز یک دلیل واضح وجود ندارد. پچ های کوچک سفید در دهان بسیار شایع هستند که در اثر عوامل آزارنده معمولی بوجود می آیند و ربطی هم به لکوپلاکیا ندارند. مصرف دخانیات یکی از عمده ترین عوامل کمک کننده به بروز لکوپلاکیا است. به طور کلی هر چیزی که سبب آسیب و استرس به مخاط شود می تواند عامل خطری برای لکوپلاکیا باشد.
هیچ علت قطعی و مشخصی برای لکوپلاکیا وجود نداره، ولی عواملی مثل مصرف تنباکو (سیگار، قلیون، جویدن تنباکو)، مصرف زیاد الکل، و تحریکات مزمن دهان می‌تونن باعث بروز این بیماری بشن. مثلاً اگر دندونت خراب باشه و دائم دهنت رو اذیت کنه، یا پروتز دندانی نامناسبی داشته باشی، احتمال اینکه دچار لکوپلاکیا بشی، بیشتره.
مهمترین این عوامل عبارتند از:
- کمبود ویتامین های A و B
- کمبود هورمون های زنانه یا مردانه
- استفاده بیش از حد تنباکو
- وجود دندان شکسته و تیز در دهان که باعث سایش سطح زبان می شود .
- استفاده از الکل یا نیکوتین به مدت طولانی
- دندان مصنوعی نامتناسب
- گاز گرفتن مکرر مخاط گونه یا لب، عواملی که در دهان زخم ایجاد می کنند
- سوختن مکرر دهان با غذا یا مایعات گرم
- پروتز، براکت و ارتودنسی نامتناسب در دهان که لبه های تیز دارند و ریتینر ها
- رعایت نکردن بهداشت
- جویدن برخی از انواع آجیل یا برگ هایی مثل برگ فلفل بتل ، پوبل یا دانه نخل فوفل، برگ یا مغزهای گیاهی خاص مانند برگ فوفل (BETEL LEAF) یا مغز آرکا (ARECA NUT).
- استفاده زیاد از سفید کننده های دندان و دستگاه های پولیش
- شرایطی که باعث ضعف سیستم ایمنی بدن می شوند مانند HIV، شیمی درمانی یا جراحی های بزرگ
- استفاده بیش از حد و طولانی مدت از استروئید های استنشاقی بدون آنکه پس از مصرف آنها دهان شسته شود
لوکپلاکیا معمولا با عفونت های قارچی اشتباه گرفته می شود چون ظاهرشان تقریبا مشابه است. نوعی از لکوپلاکیا به نام لکوپلاکیای مودار (Hairy Leukoplakia) که در بالا به آن اشاره شد، ضایعات آن دارای پرز هستند و معمولا درد ندارند. این نوع از لکو پلاکیا یکی از اولین علائم بیماری ایدز است اما در منونوکلئوزیس یا عفونت های مربوط به ویروس اپشتین-بار نیز دیده می شود.
راه های پیشگیری از لکوپلاکیا
برای پیشگیری از لکوپلاکیا، بهتره از مصرف مواد محرک مثل تنباکو و الکل خودداری کنی. همینطور باید به بهداشت دهان و دندون اهمیت بدی و دندون‌پزشک رو به طور منظم ملاقات کنی. اگه هرگونه لکه غیرعادی توی دهنت دیدی، سریعاً به پزشک مراجعه کن.مهمترین کارهایی که باید انجام شوند رعایت بهداشت دهان و متوقف کردن استرس و عوامل آسیب رسان به مخاط دهان هستند. اما راه های زیر نیز توصیه می شوند:
1. توقف مصرف دخانیات، استفاده نکردن از فرآورده های توتون و تنباکو
2. عدم استفاده از محصولات استنشاقی یا دخانی حاوی شاهدانه، میخک و رزین
3. توقف یا محدود کردن مصرف الکل
4. انجام معاینات مکرر توسط دندانپزشک جهت چکاپ کامل
5. عدم استفاده از محصولات بهداشت دهان که حاوی ساینده ها یا سفید کننده ، محصولات ساینده دندان مثل بلیچینگ برای سفید کردن دندان دیگر
6. عدم استفاده از دنچر های لق، براکت هایی با لبه های تیز و سایر وسایل مشابهی که سبب آزار مزمن مخاط دهان می شوند.
7. تمیز نگه داشتن زخم های دهانی
8. عدم استفاده از مایعات و غذای های داغ – اجازه دهید غذاها کمی سردتر شوند.
9. عدم استفاده از آبنبات یا محصولات مشابهی که حاوی مواد محرک هستند.
10. داشتن رژیم غذایی متعادل که حاوی انواع گروه های مواد غذایی، مینرال ها و ویتامین ها باشد.غذایی سالم که تمامی ویتامین های مورد نیاز بدن در آن تأمین شود .
11. عدم استفاده از مواد غذایی آلرژن
12. پرهیز از رفتارهای جنسی نامتعارف، خطرناک یا محافظت نشده
=====================================================================================================================
مطالعه بیشتر : علت خون آمدن از دهان
علائم داشتن پیوره
- ورم لثه
- بوی بد دهان
- نرم و حساس شدن لثه
- جمع شدن چرک در خط لثه
- چروک خوردن لثه در فاصله دورتر از دندان
- لق شدن دندان
مطالعه بیشتر :
درمان پیوره
درمان بستگی به مقدار پیشرفت بیماری دارد ، در بعضی مواقع با یک جرمگیری کامل بیماری از بین می رود ولی در مواقعی که بیماری پیشرفت کرده باشد از روش کورتاژ یا جراحی لثه استفاده میکنند .
سلام ببخشین اگه داخل دهان کنار لپ یه چیزی شبیه به ریشه درخت به رنگ سفید باشه چی هست؟
سلام اگه داخل دهان کنارلپ یه چیزی شبیه به ریشه درخت باشه به رنگ سفید چی هست؟
اگر همیشگی است ممکنه لکوپلاکیا باشه که نوعی بیماری مخاط دهان است.
سلام
دکتر من زیر زبانم یکم پوسته شد،
رفتم دکتر گوش حلق بینی گفت لکوپلاکیاست ولی مشکلی نیست،
پماد تریادنت و دهانشویه دادن و گفتن استفاده کن و بیا،
استفاده کردم و خوب شد،
بعدش دندانپزشک رفتم که گفت اصلا لکوپلاکیا نداری،
و دوباره رفتم همون دکتر گوش حلق بینی گفت اوکیه و نمونه برداری دیکه لازم نیست،
از نظر شما ایا خطری نداره؟
سلام
اگر مجددا علایم داشتید باید به همکاران متخصص بیماریهای دهان مراجعه نمایید.
دانشکده های دندانپزشکی هم در این زمینه ها خوب هستند.
سلام
انتهای سقف دهانم بعد از خوردن غذا یا هر چیزی به غیر از اب طاول های ریز یا درشت ( به شکل حباب ) میزند گاهی اوقات بعد از چند دقیقه و گاهی وقتها هم همان لحظه میترکه بعد جاش میسوزه و قرمز یا سفید میشه بعضی وقتها هم سریع محو میشه درد گلو و لوزه هم دارم
به نظر شما از گوارش هست یا عفونت
سلام وقت بخیر
باید با متخصصین بیماریهای دهان مشاوره کنید.این موارد معمولا نیاز به معاینه حضوری دارد و آزمایش خون یا نمونه برداری از محل تاول ها نیز ممکنه نیاز باشه.
سلام من چند وقتی یک بار دونه های سفید رنگ مثل همان آفت دهانی توی دهنم زبونم دوطرف لپ هام میزنه باز خوب میشه ۵ ۶ ماهه ک اینطوریم(ارتودنسی هم کردم(یعنی امکان داره لوکوپلاکیا باشه؟
سلام وقت بخیر اگر الان سیم و براکت ارتودنسی در دهانتان هست ، بدلیل تحریک مواد فلزی آنها رو ی مخاط دهان این حالت ایجاد شده.در غیر اینصورت ممکنه لکوپلاکیا باشه
سلام دکتر جان
برادر من ۳۲سالشه و زبانش زخم شده ترک های سفید برداشته نمونه برادی کردن ازش گفتن سرطان لکوپلاکیاس از نوع بدخیم اخه مگه بدخیم هم دارن
حالا گفتن باید از توی گردن عمل بشه لطفا کمک کنید چقدر به خوب شدنش انیدوار باشم 😔
سلام وقتتون بخیر
اگر به پزشک و آزمایشگاه اطمینان دارید بله این بیماری میتونه نوع بدخیم هم داشته باشه.اگر خودتون صلاح دانستید به بخش بیماری های دهان دانشگاه تهران ( انتهای امیراباد شمالی)یا دانشگاه شهید بهشتی (ولنجک بلوار دانشجو)هم میتونید مراجعه کنید.
من دارم خیلی میترسم سرطان باشه
سلام
من ۵ ساله لکوپلاکیا دارم
علائمش میومد و میرفت تا اینکه الان حدود ۲ ماهه که ملتهب و دردناک شده
دکتر هم گفت چیزی نیست همون بیماری خودته و جای نگرانی نیست
بیوپسی کردم همون ۵ سال پیش خبری از سرطان نبود
ولی الان دردش به گوشم هم زده و زیاده
میتونید کمکم کنید؟
سلام
پیشنهاد می کنم به بخش تخصصی بیماری های دهان در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه ملی در ولنجک مراجعه نمایید.چون در حیطه ی تجربه و دانش بنده نیست که بتونم کمکی انجام بدم.
سلام من داخل لپام یچیزی شبیه کیست رشد کرده هردو طرف ممکنه اینی باشه ک میگین؟
سلام وقت خوش
باید معاینه انجام بشه، اینطوری نمیشه گفت مشکلی هست یا خیر.
سلام ،دو ماهی هست که داخل گونه هام انگار جوش های سفید رنگی زده رفتم دکتر خودم بابت دیابت بهشون نشون دادم گفتن لکوپلاکیست آیا میشه از ضعف بدنیم باشه
سلام
پیشنهاد میکنم برای ویزیت به متخصصین بیماری های دهان مراجعه نمایید.در دانشکده های دندانپرشکی مراکز استانها بخش تخصصی در این زمینه وجود داره که میتونید مراجعه کنید.
من یه مدت بود که لکه‌های سفیدی توی دهانم داشتم و اصلاً بهشون توجه نمی‌کردم. فکر می‌کردم عادیه ولی وقتی به دکتر مراجعه کردم، گفت که لکوپلاکیاست. خوشبختانه هنوز مراحل اولیه بود و تونستم با یه سری مراقبت‌ها بهترش کنم. توصیه میکنم به بقیه که همچین چیزایی رو جدی بگیرن.
من سیگاری هستم و بعد از خوندن این مقاله، واقعاً نگران شدم. باید حتماً برم چکاپ کنم. توی دهانم یه لکه سفید دارم که اصلاً فکر نمی‌کردم ممکنه خطرناک باشه. ممنون از اطلاعاتتون!
بله حتما چک کنید .البته هر لک سفیدی لکوپلاکیا نیست . خط سفیدی داریم در دوطرف داخل لپ ها که جای محل جفت شدن دندانهای بالا و پایین روی هم هست .
یا جاهایی که ممکنه بعضی وقتها ناخوداگاه آدم حین جویدن گاز بگیره.سلامت باشید.
مطلب خیلی مفیدی بود. من دندان‌پزشکم و همیشه به بیمارانم می‌گم هر تغییری توی دهانشون رو جدی بگیرن. لکوپلاکیا یکی از اون مواردیه که اگه زود متوجه بشیم، می‌تونیم جلوی مشکلات بزرگتر رو بگیریم.
درود بر شما خانم دکتر
تایید شما باعث افتخار ماست.بله درست می فرمایید.