علت ورم لثه و راه های درمان آن ( بیماری آماس لثه)

علت ورم لثه و راه‌های درمان آن

ورم لثه یکی از مشکلات شایع دهان و دندان است که خیلیا ممکنه در طول زندگی خودشون تجربه کنن. این مشکل نه تنها می‌تونه حسابی دردسرساز باشه، بلکه ممکنه حتی در صورت بی‌توجهی باعث عوارض جدی‌تری مثل از دست دادن دندان بشه. این مشکل علاوه بر اینکه ناراحتی و درد ایجاد می‌کنه، می‌تونه نشونه‌ای از یه مشکل جدی‌تر باشه، مثل بیماری‌های لثه یا حتی مشکلاتی که به کل بدن ربط داره. تو این مقاله، به بررسی دلایل ورم لثه و راه‌های درمانش می‌پردازیم. حالا بیایم با هم دقیق‌تر بررسی کنیم که چرا لثه‌ها ورم می‌کنن و چجوری می‌تونیم از این مشکل خلاص بشیم.مخاط پوشاننده دهان در نواحی دندانی لثه نام دارد. لثه سالم به رنگ صورتی بوده، سفت و چسبیده به استخوان و دندان با نمایی شبیه پوست پرتقال می باشد. ضمناً لثه سالم فاقد تورم، قرمزی و آماس می باشد. دندانها مستقیماً به استخوان نچسبیده اند و توسط الیافی که پریودونتال لیگامنت نامیده می شود به استخوان وصل شده و نگهداشته می شوند. به مجموعه ساختمانی متشکل از لثه، استخوان ناحیه دندانی، الیاف نگهدارنده و سمان که سطح ریشه را پوشانیده است، بافتهای اطراف دندان (Periodontal tissue ) گفته می شود. وظیفه این بافتها تغذیه و نگهداری دندانها در حفره های استخوان فک به نحوی است که بتوانند وظیفه شان را انجام دهند.

چرا لثه‌ها ورم می‌کنن؟

دلایل ورم لثه می‌تواند متنوع و گاهی پیچیده باشد، اما شایع‌ترین علت آن التهاب ناشی از تجمع پلاک‌های دندانی است. پلاک‌ها که ترکیبی از باکتری‌ها و ذرات غذایی هستند، اگر به‌طور منظم از روی دندان‌ها و لثه‌ها پاک نشوند، به مرور زمان باعث التهاب و ورم لثه‌ها می‌شوند. علاوه بر این، تغییرات هورمونی که در دوران بارداری، قاعدگی یا یائسگی رخ می‌دهد می‌تواند لثه‌ها را حساس‌تر کرده و موجب ورم آن‌ها شود. مصرف بعضی داروها، از جمله داروهای ضد صرع و داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کنند، نیز می‌تواند به ورم لثه منجر شود. سیگار کشیدن یکی دیگر از عوامل مهم است که با کاهش جریان خون به لثه‌ها، احتمال بروز ورم را افزایش می‌دهد. کمبود ویتامین‌ها، به ویژه ویتامین C، که نقش مهمی در سلامت لثه‌ها دارد، می‌تواند موجب نرم شدن و التهاب لثه‌ها شود. در برخی موارد، عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی نیز می‌توانند به التهاب لثه منجر شوند. شناخت دقیق دلیل ورم لثه و رسیدگی به آن به موقع می‌تواند از پیشرفت مشکلات دندانی و لثه‌ای جلوگیری کند.

اما دلایل دیگه‌ای هم برای ورم لثه وجود داره:

بیماری‌های لثه مثل ژنژیویت و پریودنتیت بیماری‌های لثه مثل ژنژیویت (التهاب اولیه لثه) و پریودنتیت (التهاب پیشرفته لثه) از مهم‌ترین دلایل ورم لثه هستن. وقتی پلاک‌های باکتریایی روی دندون و لثه جمع می‌شن، لثه‌ها قرمز و متورم می‌شن و حتی ممکنه خونریزی کنن. اگه این مشکل درمان نشه، می‌تونه باعث از دست رفتن دندونا بشه.
رعایت نکردن بهداشت دهان و دندون یکی از اصلی‌ترین دلایل ورم لثه، تمیز نکردن مرتب دندوناس. اگه بقایای غذا و باکتری‌ها روی دندون بمونن، لثه‌ها تحریک می‌شن و ورم می‌کنن. مسواک زدن و نخ دندون کشیدن مرتب می‌تونه از این مشکل جلوگیری کنه.
تغییرات هورمونی تغییرات هورمونی که تو دوران بارداری، یائسگی و حتی بلوغ اتفاق میفته، می‌تونه باعث ورم لثه‌ها بشه. این تغییرات باعث می‌شن که لثه‌ها حساس‌تر بشن و به راحتی متورم بشن.
مصرف دخانیات و الکل سیگار کشیدن و مصرف الکل تاثیر بدی روی سلامت لثه‌ها دارن. نیکوتین موجود در سیگار جریان خون رو در لثه‌ها کم می‌کنه و الکل هم دهان رو خشک می‌کنه که هر دو می‌تونن باعث ورم و التهاب لثه‌ها بشن.
تغذیه نامناسب اگه ویتامین‌های لازم رو به بدن نرسونیم، مثل ویتامین C، لثه‌ها ضعیف می‌شن و ورم می‌کنن. تغذیه سالم می‌تونه به جلوگیری از این مشکل کمک کنه.
عفونت‌ها: برخی عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی می‌تونن باعث ورم لثه بشن.
مصرف دارو: بعضی از داروها مثل داروهای ضد صرع یا داروهایی که سیستم ایمنی رو تضعیف می‌کنن می‌تونن روی سلامت لثه‌ها تاثیر بذارن.
سیگار کشیدن: مصرف سیگار باعث می‌شه جریان خون به لثه‌ها کاهش پیدا کنه و این خودش می‌تونه باعث التهاب و ورم لثه بشه.
کمبود ویتامین‌ها: اگه رژیم غذایی‌تون کمبود ویتامین C داشته باشه، لثه‌ها به راحتی ملتهب و ورم می‌کنن.

مطالعه بیشتر : علت خون آمدن از دهان

علائم ورم لثه

ورم لثه معمولا با یک سری علائم همراهه که اگه بهشون دقت کنین، می‌تونین به موقع به دندانپزشک مراجعه کنین و جلوی بدتر شدنش رو بگیرین:

قرمزی لثه‌ها: لثه‌های سالم رنگ صورتی دارن، ولی وقتی ورم می‌کنن، قرمز یا حتی بنفش می‌شن.
درد و حساسیت: ممکنه لثه‌ها حساس بشن و حتی به لمس یا فشار خیلی کم هم درد بگیرن.
خونریزی لثه: وقتی لثه‌ها ورم می‌کنن، ممکنه با مسواک زدن یا نخ دندون کشیدن خونریزی کنن.
بوی بد دهان: التهاب لثه می‌تونه باعث بوی بد دهان بشه که با هیچ مسواکی هم رفع نمی‌شه.

درمان ورم لثه

برای درمان ورم لثه، اولین و مهم‌ترین قدم رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان است. مسواک زدن منظم، حداقل دو بار در روز، به همراه استفاده از نخ دندان، می‌تواند به پاک‌سازی پلاک‌ها و باکتری‌هایی که عامل اصلی التهاب لثه‌ها هستند کمک کند. البته باید دقت کرد که مسواک زدن باید با ملایمت انجام شود تا لثه‌ها آسیب نبینند. در کنار این موارد، استفاده از دهانشویه‌های ضدباکتری و آنتی‌سپتیک می‌تواند کمک بزرگی به کاهش التهاب و از بین بردن باکتری‌ها کند. یکی از روش‌های ساده و خانگی برای تسکین ورم لثه، شست‌وشوی دهان با محلول آب و نمک است؛ این ترکیب به ضدعفونی کردن محیط دهان و کاهش التهاب کمک می‌کند. مصرف خوراکی‌های غنی از ویتامین C مثل پرتقال، لیمو و سایر مرکبات، نقش مهمی در تقویت لثه‌ها و کاهش علائم التهاب دارد. در موارد شدیدتر، مراجعه به دندانپزشک ضروری است؛ چرا که ممکن است نیاز به جرم‌گیری حرفه‌ای دندان‌ها یا تجویز داروهای ضدالتهاب و آنتی‌بیوتیک برای کنترل عفونت باشد. اگر ورم لثه به دلیل بیماری‌های دهانی مانند التهاب لثه یا پریودنتیت ایجاد شده باشد، دندانپزشک ممکن است درمان‌های تخصصی‌تری مثل تمیز کردن عمقی لثه‌ها یا حتی جراحی‌های کوچک برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده را پیشنهاد دهد. همچنین، ترک سیگار به عنوان یک عامل مهم در جلوگیری و کاهش التهاب لثه‌ها ضروری است، چون سیگار به شدت جریان خون به لثه‌ها را کاهش داده و ترمیم لثه‌ها را به تأخیر می‌اندازد. به طور کلی، درمان ورم لثه نیازمند پیگیری مداوم و توجه به نکات بهداشتی است تا از بروز مشکلات جدی‌تر مثل از دست دادن دندان جلوگیری شود.

مطالعه بیشتر:

برای ورم لثه چه قرصی بخوریم؟

بهداشت دهان و دندان

اولین و مهم‌ترین نکته برای درمان ورم لثه، رعایت بهداشت دهانه. بهداشت دهان و دندان یکی از مهم‌ترین عوامل برای حفظ سلامت کلی بدن و پیشگیری از مشکلات دندانی و لثه‌ای است. برای دستیابی به بهداشت مناسب دهان و دندان، باید روزانه دو بار دندان‌ها را با مسواک نرم و خمیر دندان فلورایدی مسواک زد و از نخ دندان برای پاک‌سازی ذرات غذا و پلاک‌های موجود بین دندان‌ها استفاده کرد. دهانشویه‌های آنتی‌باکتریال نیز می‌توانند به کاهش باکتری‌های مضر و جلوگیری از بوی بد دهان کمک کنند. علاوه بر این، مراجعه منظم به دندانپزشک برای انجام معاینات دوره‌ای و تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها نقش حیاتی در شناسایی و درمان زودهنگام مشکلات دندانی دارد. همچنین، رعایت یک رژیم غذایی سالم و متعادل، کاهش مصرف قند و غذاهای شیرین، و اجتناب از سیگار کشیدن، به حفظ سلامت لثه‌ها و جلوگیری از التهاب و بیماری‌های لثه‌ای کمک می‌کند. با پیروی از این اصول ساده، می‌توان به حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از بروز مشکلات جدی دندانی کمک کرد.

مراجعه به دندانپزشک

اگه ورم لثه‌تون شدید باشه و با مراقبت‌های خونه رفع نشه، بهترین کار اینه که به دندانپزشک مراجعه کنین. دندانپزشک می‌تونه با تمیز کردن حرفه‌ای دندون‌ها و لثه‌ها، پلاک‌ها و جرم‌هایی که باعث التهاب شدن رو از بین ببره. در بعضی موارد، ممکنه نیاز باشه داروهای خاصی هم برای کاهش التهاب و عفونت تجویز بشه.

استفاده از محلول آب نمک

یکی از راه‌های خانگی ساده و موثر برای کاهش ورم لثه، استفاده از محلول آب و نمکه. این محلول می‌تونه به از بین بردن باکتری‌های دهان کمک کنه و التهاب رو کاهش بده. کافیه یک قاشق چای‌خوری نمک رو با یک لیوان آب گرم مخلوط کنین و روزی دوبار دهانتون رو باهاش بشورین.

کنترل استرس و تغذیه سالم

استرس می‌تونه سیستم ایمنی بدن رو تضعیف کنه و باعث تشدید التهاب بشه. سعی کنین با تمرینات تنفس عمیق، ورزش، و خواب کافی، استرس‌تون رو کاهش بدین. از طرف دیگه، مصرف غذاهای غنی از ویتامین C، مثل مرکبات، می‌تونه به تقویت لثه‌ها و جلوگیری از ورم کمک کنه.

درمان دارویی

در برخی موارد شدید، دندانپزشک ممکنه آنتی‌بیوتیک یا ضد التهاب تجویز کنه تا عفونت و التهاب رو کنترل کنه. البته مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشه و نباید به صورت خودسرانه انجام بشه.

راه‌های پیشگیری از ورم لثه

برای اینکه اصلا دچار ورم لثه نشین، بهتره از چند راهکار ساده استفاده کنین:

برای اینکه اصلاً دچار ورم لثه نشین، رعایت چند نکته ساده و اساسی می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد. اول از همه، بهداشت دهان و دندان باید به طور مرتب و دقیق رعایت شود؛ مسواک زدن حداقل دو بار در روز با یک مسواک نرم و استفاده از نخ دندان روزانه برای پاک‌سازی بقایای غذا و پلاک‌ها ضروری است. همچنین، استفاده از دهانشویه‌های آنتی‌باکتریال می‌تواند به کاهش باکتری‌های مضر در دهان کمک کند. دوم، رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین‌ها، به ویژه ویتامین C، به تقویت لثه‌ها و جلوگیری از التهاب آن‌ها کمک می‌کند؛ مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه را در برنامه غذایی‌تان جای دهید. علاوه بر این، مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ و تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها، می‌تواند به پیشگیری از مشکلات لثه‌ای و شناسایی زودهنگام هر گونه عارضه کمک کند. در نهایت، ترک سیگار و اجتناب از مصرف زیاد قند و غذاهای پردازش شده که می‌تواند به آسیب‌دیدن بافت لثه‌ها منجر شود، نقش مهمی در حفظ سلامت لثه‌ها دارد. با پیروی از این اصول ساده، می‌توانید از بروز ورم لثه و سایر مشکلات دندانی جلوگیری کنید و لبخندی سالم و زیبا داشته باشید.

مسواک زدن و نخ دندون کشیدن مرتب
مصرف مواد غذایی سالم و غنی از ویتامین
نوشیدن آب کافی برای حفظ رطوبت دهان
بهداشت دهان و دندون همیشه دندونا رو مسواک بزنید و از نخ دندون استفاده کنید. با این کار، پلاک‌ها رو از بین می‌برید و لثه‌ها سالم می‌مونن.
مراجعه به دندان‌پزشک هر چند وقت یه بار پیش دندان‌پزشک برید تا دندونا و لثه‌ها رو چک کنه. این کار باعث می‌شه مشکلات کوچیک قبل از بزرگ شدن حل بشن.
ترک سیگار و الکل سیگار و الکل رو کم کنید یا اگه می‌تونید ترک کنید. این مواد تاثیر بدی روی لثه‌ها دارن و باعث ورم و التهابشون می‌شن.
تغذیه سالم غذاهای سالم و پر از ویتامین مصرف کنید. ویتامین C و مواد معدنی به تقویت لثه‌ها و جلوگیری از التهابشون کمک می‌کنن.

عوارض بالقوه ورم لثه

ورم لثه، اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی و متعددی برای سلامت دندان‌ها به همراه داشته باشد. یکی از اصلی‌ترین عوارض بالقوه ورم لثه، پیشرفت به بیماری‌های شدیدتر لثه مانند پریودنتیت است که می‌تواند به تحلیل استخوان‌های نگه‌دارنده دندان‌ها منجر شود. این وضعیت باعث می‌شود که دندان‌ها سست شوند و در نهایت ممکن است منجر به از دست دادن دندان‌ها شود. علاوه بر این، التهاب مزمن لثه می‌تواند به بدتر شدن سلامت عمومی بدن کمک کند، زیرا باکتری‌های موجود در لثه‌ها می‌توانند به جریان خون وارد شده و باعث بروز مشکلاتی مانند بیماری‌های قلبی و دیابت شوند. همچنین، ورم لثه ممکن است با بوی بد دهان، حساسیت دندان و درد مداوم همراه باشد که می‌تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و حتی منجر به مشکلات اجتماعی و روانی شود. بنابراین، درمان سریع و مؤثر ورم لثه برای جلوگیری از این عوارض و حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها ضروری است.

پیشگیری از ورم لثه در دوران بارداری و تغییرات هورمونی:

پیشگیری از ورم لثه در دوران بارداری و تغییرات هورمونی به دلیل تأثیرات قابل توجه هورمون‌ها بر سلامت لثه‌ها، اهمیت ویژه‌ای دارد. در دوران بارداری، تغییرات هورمونی می‌توانند لثه‌ها را حساس‌تر و مستعد التهاب کنند، بنابراین رعایت بهداشت دهان و دندان به طور دقیق و منظم بسیار مهم است. مسواک زدن دو بار در روز با مسواک نرم و خمیر دندان فلورایدی، استفاده از نخ دندان برای پاک‌سازی ذرات غذا و پلاک‌های بین دندان‌ها، و مصرف دهانشویه‌های آنتی‌باکتریال می‌تواند به کاهش خطر ورم لثه کمک کند. همچنین، باید به رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین‌ها توجه کرد، زیرا تغذیه مناسب می‌تواند به تقویت لثه‌ها و جلوگیری از التهاب کمک کند. مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ و تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها در طول بارداری نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا دندانپزشک می‌تواند مشکلات اولیه را شناسایی کرده و اقدامات پیشگیرانه لازم را توصیه کند. با توجه به تغییرات هورمونی، توجه به این نکات و پیگیری مراقبت‌های بهداشتی به حفظ سلامت لثه‌ها و جلوگیری از ورم و التهاب در دوران بارداری کمک می‌کند.

جمع‌بندی

ورم لثه یه مشکل شایعه که می‌تونه دلایل مختلفی داشته باشه. از رعایت نکردن بهداشت دهان گرفته تا بیماری‌های لثه و تغییرات هورمونی. اما با رعایت چند نکته ساده مثل مسواک زدن، استفاده از نخ دندون و مراجعه منظم به دندان‌پزشک، می‌شه از این مشکل جلوگیری کرد یا اون رو درمان کرد. همچنین مراقبت از لثه‌ها به سلامت عمومی بدن هم کمک زیادی می‌کنه.